Różowy październik - czas wiedzy i profilaktyki raka piersi
Różowy miesiąc zwany miesiącem świadomości raka piersi (ang. Breast
Cancer Awareness Month) skupia się na profilaktyce nowotworów piersi i
obchodzony jest już od od 1985 roku na całym świecie.
Niestety, pomimo dostępnych programów, poziom wiedzy na ten temat jest często
niezadowalający i wymaga uzupełnienia – a to właśnie wiedza, edukacja i odpowiednio wcześnie wykonane badania diagnostyczne sprawiają, że rak piersi może być całkowicie uleczalny. Jest to o tyle ważne, ponieważ rak piersi jest drugim co do częstotliwości występowania złośliwym rakiem na świecie i stanowi około 25% zachorowań. (A. Szymczak, 2021).
Profilaktyka pierwotna i wtórna przy raku piersi
Do profilaktyki pierwotnej zaliczamy min.:
- Utrzymywanie prawidłowej masy ciała i aktywności fizycznej –otyłość jest drugim, po paleniu tytoniu, czynnikiem ryzyka rozwoju chorób przewlekłych i przyczyną rozwoju około 9% nowotworów piersi w Europie Zachodniej. Regularne ćwiczenia zaś zmniejszają ryzyko zachorowania na raka piersi.
- Właściwe odżywianie – np. włączenie warzyw i owoców i unikanie dużej ilości spożywanych tłuszczów. Odpowiednia dieta jest ważna: bogata w produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, warzywa i owoce, przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia czerwonego i przetworzonego mięsa, żywności wysokokalorycznej i słodzonych napojów (Poradnik profilaktyczny o wczesnym wykrywaniu raka piersi i leczeniu, NFZ, 2018).
- Unikanie używek - w tym palenia papierosów i alkoholu
- Karmienie piersią - jako działanie zapobiegające zachorowaniu na raka piersi
Profilaktyka wtórna to:
- Samobadanie piersi – każda z kobiet powinna przeprowadzać comiesięczne samobadanie piersi w celu wykrycia nowych zmian. Taka kontrola powinna odbywać się miedzy 6 a 9 dniem cyklu, w tym samym dniu co miesiąc palpacyjnie (NFZ Oddział w Zielonej Górze, 2023).
- Badania obrazowe (np. ultrasonografia piersi) - jest zalecana głównie dla kobiet (od 20. do 40. roku życia), u których występuje gruczołowa budowa piersi. Jest to badanie bezpieczne i może być często powtarzane. Skierowanie na USG można uzyskać od lekarza ginekologa.
- Mammografia - jest uznawana za najbardziej czułe i bezpieczne badanie w profilaktyce, pozwalające wykryć zmiany niewyczuwalne palpacyjnie . Zaleca się ją u kobiet powyżej 40. roku życia.
Jeśli zauważyłeś / zauważyłaś u siebie niepokojące zmiany w obrębie piersi, warto skonsultować to z odpowiednim specjalistą.
Wiedza i regularne badania piersi to klucz
Według dostępnych źródeł należy zintensyfikować działania edukacyjne mające na celu wzrost świadomości społecznej, szczególnie w zakresie czynników ryzyka, objawów choroby oraz dostępnych, bezpłatnych metod wczesnego wykrywania raka. Poprawa poziomu wiedzy powinna być priorytetem dla personelu medycznego i środków masowego przekazu, aby skutecznie dotrzeć do kobiet w każdym wieku i niezależnie od statusu socjoekonomicznego (E. Kwilosz i wsp., 2024) Podsumowując powyższe: wiedza i regularna profilaktyka to nasza najlepsza broń w walce o życie!
Ginekolog - onkolog, ekspert w dziedzinie chirurgii piersi w Brandmed
Od września w Brandmed mamy przyjemność współpracować z dr n. med. Markiem Budnerem. To wybitny chirurg onkolog, ekspert w dziedzinie chirurgii piersi oraz chirurgii
rekonstrukcyjnej, który od lat przyczynia się do rozwoju opieki onkologicznej zarówno w Niemczech, jak i w Polsce. Cieszymy się, że możemy zapewnić naszym pacjentkom opiekę w zakresie leczenia ginekologiczno-onkologicznego na międzynarodowym poziomie i to właśnie w naszym centrum.
Dowiedz się więcej o szerokim doświadczeniu i osiągnięciach dr. n. med. Marka Budnera tutaj: https://brandmed.eu/lekarze/dr-n-med-marek-budner/
Bibliografia:
1. „Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka piersi w wybranych uwarunkowaniach socjo-demograficznych”, Barbara Ślusarska, Grzegorz Józef Nowicki, Ewa Łachowska, Honorata Piasecka, Anna Marciniak, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, , Tom 22, Nr 1, 59–65
2016 [Dostęp: 8.10.2025]
2. Uwarunkowania profilaktyki raka piersi w grupie kobiet z podejrzeniem nowotworu, Edyta Kwilosz , Joanna Grzesik-Gąsior, Patrycja Dobrowolska, Ann. Acad. Med. Siles. (online); 78: 73–81 eISSN 1734-025X DOI: 10.18794/aams/176942, 2024 [Dostęp: 8.10.2025]
3. Lek. Antonii Szymczak, Artykuł na stronie Profilaktyka raka piersi – najważniejsze zasady, 2021, https://www.zwrotnikraka.pl/profilaktyka-rak-piersi/ [Dostęp: 8.10.2025].
4. Poradnik profilaktyczny o wczesnym wykrywaniu raka piersi i leczeniu, Poradnik Narodowego Funduszu Zdrowia, 2018,
https://www.nfz-szczecin.pl/files/6049_rozowa_wstazka_katalog_15.05_nr_2.pdf [Dostęp: 8.10.2025]
5. ,,Różowy październik” – miesiąc świadomości raka piersi , Narodowy Fundusz Zdrowia Lubuski Oddział Wojewódzki w Zielonej Górze, 2023
https://www.nfz-zielonagora.pl/PL/drukuj/1049/8824/Profilaktyka_Raka_Piersi_-_Sroda_z_Profilaktyka/wersja/ [Dostęp 8.10.2025]
